100 dni Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

Odmrożenie płac w instytucjach kultury, tworzenie nowych muzeów, dobra zmiana w mediach publicznych, ochrona dziedzictwa narodowego, efektywne działania restytucyjne to część najważniejszych zadań, którymi Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zajmowało się w trakcie 100 dni od zaprzysiężenia rządu.

Rozpoczęliśmy proces reformy mediów publicznych. Mała ustawa medialna pozwoliła na powołanie na szefów mediów publicznych fachowców, którzy dobrze rozumieją pojęcie misji, którą te media powinny wypełniać. Efekty tego widać już teraz, np. w programach publicystycznych, w których przywrócono standardy pluralizmu, a będzie także widać jeszcze lepiej za dosłownie kilka dni, kiedy na anteny TVP wrócą takie kultowe pozycje jak: „Sonda” – program promujący naukę, „Pegaz” promujący wysoką kulturę czy program dla widzów, o których należy szczególnie dbać - najmłodszych – chodzi oczywiście o „Teleranek”.

Jesteśmy u progu zakończenia prac nad dużą ustawą, która wprowadzi stabilny system finansowania mediów publicznych poprzez wprowadzenie opłaty audiowizualnej.

W Polsce jest relatywnie niewiele muzeów. W innych krajach europejskich o porównywalnej wielkości lub liczbie ludności jest ich dużo więcej: w Polsce - na 100 tys. mieszkańców liczba ta wynosi 2,1, we Włoszech - 8,33, w Niemczech - 8,1, w Czechach - 4,9, w Rumunii 3,5. W tak małym kraju jak Estonia - 19,2. W ciągu 100 dni powołano:

•             Muzeum Piaśnica - odział Muzeum Stuthoff w Sztutowie – placówkę upamiętniającą pierwszy mord ludobójstwa w czasie II wojny światowej.

•             Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - w 80 rocznicę wybuchu II wojny światowej, w roku 2019 ma zostać otwarta pierwsza część wystawy głównej Muzeum. Placówka ma opowiedzieć o całej wojnie obronnej Polski w 1939 r.

•             Muzeum Historii Polski - podpisana w styczniu 2016 r. umowa dotycząca wykonania projektu siedziby MHP w Warszawie otwiera przed tą ważną placówką zupełnie nowe perspektywy. Wprawdzie Muzeum zostało powołane w 2006 r. ale do chwili obecnej nie podsiada stałej siedziby, a tym samym nie może zorganizować wystawy stałej i w pełni realizować swoich zadań jako państwowa instytucja kultury. Muzeum przedstawiać będzie najważniejsze wątki polskiej historii – państwa i narodu – ze szczególnym uwzględnieniem tematyki wolności: tradycji parlamentarnych, instytucji i ruchów obywatelskich, walki o wolność i niepodległość. Architekci finalizują prace nad projektem rozbudowanego kompleksu muzeów, który współtworzyć będą otwarte w 2015 roku Muzeum Katyńskie, Muzeum X Pawilonu oraz planowane w ramach zespołu gmachy Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Historii Polski. Całość stanowić będzie unikatowy kompleks parkowo-forteczny z szeregiem muzeów związanych z dziejami Polski, ukazujących ich bogactwo i wieloaspektowość oraz prezentujących różnorodne formy wystawiennictwa. Obiekt będzie gotowy w 2018 r.

•             Muzeum Józefa Piłsudskiego - w lutym 2016 r. podpisana została umowa na opracowanie projektu wystawy stałej Muzeum. Jest to „kamień milowy” w realizacji Wieloletniego Programu Rządowego pod nazwą „Budowa kompleksu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku”. Otwarcie planowane jest na 2018 r. w setną rocznicę niepodległości.

•             Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego - poświęcone życiu i dziełu naszych wielkich rodaków. MKiDN przygotowuje się do podpisania umowy o wspólne prowadzenie instytucji z Archidiecezją Warszawską.

•             Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku będzie prowadzone wspólnie przez  samorząd miasta i MKiDN.  Muzeum jest polską instytucją dokumentującą dzieje zesłań oraz dobrowolnego osadnictwa Polaków i innych narodów na ziemiach dawnego  Imperium  Rosyjskiego  oraz  Związku Sowieckiego  od  XVII  wieku  do  czasów współczesnych. Budujemy  pamięć  o  Sybirze  jako  symbolu  carskich i stalinowskich represji.

•             Muzeum Polaków Ratujących Żydów – jest to oddział współprowadzonego przez MKiDN z samorządem Województwa Podkarpackiego Muzeum Zamku w Łańcucie. 17 marca w Markowej na Podkarpaciu, w obecności Prezydenta RP, odbędzie się jego uroczyste otwarcie. Miejsce jest symboliczne, bo to tu została zamordowana rodzina Ulmów za przyjęcie pod swój dach dwóch żydowskich rodzin.

•             Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce – podjęto decyzję o podpisaniu w marcu 2016 r. umowy o współprowadzeniu tej instytucji przez MKiDN i Miasto Ostrołękę. 

•             Muzeum Książki Artystycznej – dzięki interwencji MKiDN zostało uratowane to wyjątkowe łódzkie muzeum prowadzone przez Fundację Correspondance des Arts.

Obiektem naszego szczególnego zainteresowania były i są zagadnienia związane z dziedzictwem narodowym. Wynika to z jednej strony z kalendarza rocznic, z 100. rocznicą odzyskania niepodległości na czele, z drugiej zaś z zapotrzebowania społecznego. Polacy są zainteresowani swoją historią i chcą ją zgłębiać. Dowodzi tego choćby wielki sukces Muzeum Powstania Warszawskiego, czy też niezwykle intensywne ożywianie pamięci o Żołnierzach Wyklętych. Musimy pamiętać o zagrożeniach dla prawdziwego opisu roli Polski w II wojnie światowej, wynikających z opartych czasem na niewiedzy, a czasem na złej woli, informacjach stawiających nasz kraj w złym świetle (sztandarowym przykładem są tu niesławne „polskie obozy śmierci”). Działania na rzecz prawidłowo prowadzonej polityki historycznej stanowią więc jeden z priorytetowych obszarów wspieranych przez Ministerstwo. W marcu 2016 r. powstanie Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego. W lutym 2016 r., z naszej inicjatywy, podpisana została umowa między IPN a NCK inicjująca program „Zapisy terroru. Świadectwa przed Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich/Komisją Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu”. Świadectwa zbrodni nazistowskich i komunistycznych złożone przed Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich oraz Główną Komisją Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu będą udostępnione i przełożone na język angielski. Pierwszym projektem realizowanym w ośrodku będzie ww. projekt „Zapisy terroru…”, który będzie poświęcony popularyzacji oraz umiędzynarodowieniu doświadczeń Polski pod okupacją niemiecką i sowiecką. Powołanie Ośrodka Badań będzie ważnym zwrotem w polityce historycznej naszego państwa. W ramach tego projektu przeprowadzono rozmowy z Yad Vashem.

MKiDN podpisało z Miastem Wrocław umowę o współprowadzeniu instytucji kultury „Ośrodek Pamięć i Przyszłość”. Celem działań tego ośrodka jest m.in. upowszechnianie dorobku historycznego i kulturowego Ziem Zachodnich i Północnych  włączonych do Polski po II wojnie światowej. W przyszłości planowane jest dołączenie do przedsięwzięcia Instytutu Zachodniego w Poznaniu, Ośrodka Badań Naukowych  im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz Instytutu Śląskiego w Opolu.

Przygotowujemy wieloletni program rządowy „Niepodległa 2018”. Zakłada on organizację w ciągu całego roku szeregu wydarzeń związanych z przypadającą za dwa lata 100. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości.

Zwiększyliśmy dotacje grantowe na wartościowe projekty patriotyczne. I tak fundusze ogólnopolskiego programu „Patriotyzm jutra” prowadzonego przez Muzeum Historii Polski zostały podwojone i wyniosą 4 mln zł. Z kolei program „1050. rocznica chrztu Polski” został zasilony kwotą 1.5 mln zł i jego budżet wynosi obecnie 4.5 mln zł. Obchody rocznicy państwo polskie będzie organizować wspólnie z Kościołem, a więc zupełnie inaczej, niż to miało miejsce w przypadku 1000. Rocznicy, która przypadła w czasach komunistycznego zniewolenia.

Wskutek działań MKiDN do Polski wróciły w ostatnim okresie trzy cenne, zagrabione w czasie II wojny światowej zabytki: popiersie Diany, XVIII wieczne meble, a także dwa obrazy Matejki i Borucińskiego. Ta działalność – odzyskiwanie dóbr kultury – jest dla nas szczególnie ważna. Musimy pamiętać, że w czasie II wojny światowej utraciliśmy ok. 70 proc. materialnych dóbr kultury.

Jesteśmy w trakcie prac nad projektem filmu historycznego dotyczącego polskiej historii. W najbliższym czasie ogłosimy konkurs na scenariusz filmowy.

Nie zapomnieliśmy o ludziach kultury -  odmroziliśmy płace. Podwyżki będą wynosić 5 proc. w stosunku do roku 2015. Obejmą m. in. pracowników instytucji kultury, pracowników administracyjnych szkół i placówek artystycznych I i II stopnia, archiwów państwowych, oraz RPWiM. W niektórych instytucjach, które poszerzyły swój zakres działalności, przewidziano podwyżki przekraczające 5 proc.

Staramy się także, by od przyszłego roku możliwy był powrót do odliczania 50 proc. kosztów uzyskania przychodu dla twórców.

Nasza aktywność dotyczyła także powołania nowych instytucji kultury: Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku Białej, Studia Filmowego KRONIKA Polska Kronika Filmowa oraz Studia Miniatur Filmowych w Warszawie.

Tak upłynęło 100 dni. Przed nami kolejne wyzwania. Informujemy, że Centrum Informacyjne MKiDN wydaje newsletter, w którym relacjonuje ważne wydarzenia z życia resortu. Zainteresowanych jego otrzymywaniem odsyłamy do strony internetowej www.mkidn.gov.pl

Zachęcamy również do śledzenia naszej pracy na portalach społecznościowych.

powrót