73. rocznica pacyfikacji Michniowa

 

W obchodach 73. rocznicy pacyfikacji Michniowa – wraz z kombatantami i mieszkańcami wsi – uczestniczył 12 lipca br. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin. Podczas dwudniowej pacyfikacji hitlerowcy zamordowali ponad 200 mężczyzn, kobiet i dzieci.

 

Wiceminister podkreślił, że Michniów, którego mieszkańcy zginęli w odwecie za pomoc partyzantom podczas II wojny światowej, a wcześniej pomagali powstańcom styczniowym, jest jednym z najważniejszych w kraju centrów patriotyzmu.

„Mam wrażenie, że męczeństwo mieszkańców polskiej wsi przez ostatnie lata zostało nieco zapomniane – mówię o pamięci ogólnopolskiej, bo to nie dotyczy Kielecczyzny, ani Michniowa, ani wsi które dotknęło podobne cierpnie. Naszym zadaniem jest odnowienie tej pamięci w skali całego kraju” – mówił Jarosław Sellin.

Wiceminister przypomniał, że zamordowani mieszkańcy Michniowa - dzieci, kobiety i mężczyźni - reprezentują symbolicznie ponad 800 innych polskich wsi w obecnych granicach kraju, które padły ofiarą „barbarzyństwa dokonywanego przez niemieckie oddziały policyjne i wojskowe”.

„Ale też nie zapominamy o polskich wsiach i osadach, które (…) były w granicach II Rzeczypospolitej. M.in. dlatego, że wczoraj wspominaliśmy „krwawą niedzielę”, rzeź wołyńską – ludobójstwo ukraińskich nacjonalistów dokonane na ponad tysiącu polskich wsi i osad na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej” – dodał.

Dziękował wszystkim, którzy przez lata nie pozwolili zapomnieć o zbrodni w Michniowie i za rozbudowywanie tutejszego mauzoleum.

„Zapewniam, że rząd, który reprezentuję, który jest szczególnie wyczulony i wrażliwy na prowadzenie ambitnej i ofensywnej polityki pamięci i polityki historycznej, będzie to miejsce wspierał” - deklarował wiceminister Sellin.

Zamordowano 102 mężczyzn, 54 kobiety i 48 dzieci

12 lipca 1943 r. Niemcy rozpoczęli dwudniową pacyfikację Michniowa - wsi położonej w świętokrzyskich lasach, której mieszkańcy sprzyjali partyzantom Armii Krajowej, zgrupowanym pod dowództwem por. Jana Piwnika „Ponurego” na pobliskim Wykusie. Najmłodszą ofiarą michniowskiej zbrodni był Stefan Dąbrowa - miał dziewięć dni, gdy został wrzucony do płonącego domu. Wieś zrównano z ziemią.

W czasie lub w związku z pacyfikacją zamordowano 204 osoby - 102 mężczyzn, 54 kobiety i 48 dzieci. Wiadomo, iż liczba ofiar tej zbrodni może być większa, gdyż losy lokatorów, służby, osób czasowo przebywających we wsi nie są znane.

Położony w pobliżu Suchedniowa Michniów stał się symbolem 817 spacyfikowanych wsi polskich - jest nazywany Golgotą wsi polskiej.

W 1979 r. pojawił się pomysł utworzenia w Michniowie Mauzoleum Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej w czasie II wojny światowej. Cztery lata później powstał społeczny komitet budowy Mauzoleum, zaś w roku 1990 r. - Fundacja – Pomnik Mauzoleum Męczeństwa Wsi Polskiej. W 50. rocznicę pacyfikacji poświęcono pomnik „Pieta Michniowska” przy mogile pomordowanych. W 1997 r. powstał Dom Pamięci Narodowej. Mauzoleum to także symboliczny cmentarz, na którym każda męczeńska polska wieś ustawia swój krzyż.

Od 2010 r. Muzeum Wsi Kieleckiej, przy wsparciu finansowym resortu kultury i samorządu województwa świętokrzyskiego, prowadzi rozbudowę Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich. Placówka w przyszłości ma być nowoczesnym muzeum historycznym, ze ścieżkami edukacyjnymi, które przybliżą wojenne losy mieszkańców wsi.

Wejście symbolizować będzie wiejską chatę. Pierwsze segmenty będę zamknięte, znajdzie się w nich kaplica oraz sale ekspozycyjne. Ostatnie segmenty będą otwarte, co umożliwi zwiedzającym dojście ścieżkami do miejsc pamięci. Koniec podłużnego budynku otworzy się na pole krzyży upamiętniających zniszczone polskie wsie. Koncepcja powstała w studiu Mirosława Nizio, które zaprojektowało m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego.

Źródło: MKiDN, PAP

powrót