Budynek dawnego hotelu „Cracovia” dla Muzeum Narodowego w Krakowie

 

Modernistyczny budynek dawnego hotelu „Cracovia” będzie własnością Muzeum Narodowego w Krakowie. Uroczyste podpisanie umowy kupna budynku mieszczącego się w Krakowie przy ul. Focha, wraz z działką, na której jest on usytuowany odbyło się 29 grudnia w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Umowę podpisali: dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie dr hab. Andrzej Betlej oraz przedstawiciele spółki Echo Investment - dyrektor zarządzający Mikołaj Martynuska i radca prawny mec. Bartosz Chróścielewski, w obecności wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego.

W uroczystości uczestniczyli także wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, zastępca dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie dr hab. Andrzej Szczerski oraz przewodniczący Rady Muzeum Narodowego w Krakowie prof. Jan Święch.

Galeria designu i architektury

W częściowo wpisanej do rejestru zabytków „Cracovii” Muzeum Narodowe w Krakowie chciałoby w przyszłości otworzyć galerię designu i architektury. Pomiędzy budynkiem dawnego hotelu i Gmachem Głównym MNK powstanie nowa przestrzeń publiczna.

Muzeum Narodowe w Krakowie zakupuje budynek, który znają wszyscy mieszkańcy Krakowa - budynek dawnego hotelu Cracovia wraz z działką. Budynek jest usytuowany naprzeciwko głównego gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie. Umożliwi to Muzeum prezentacje głównie zbiorów dotyczących designu i architektury – powiedział wicepremier.

Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie Andrzej Betlej ocenił, że „dzięki temu zakupowi potrzeby muzeum w perspektywie długiego czasu będą zaspokojone”. Dodał, że w gmachu tym znajdą się także nowoczesne magazyny muzealne – również udostępniane publiczności.

Głos zabrał także wicedyrektor placówki Andrzej Szczerski, który podkreślił, że „dzięki temu zakupowi można myśleć o otwarciu nowej galerii, poświęconej dizajnowi”.

Dla polskiej kultury jest to niezwykle ważny rozdział. Polska miała wielkie osiągnięcia w historii dizajnu i paradoksalnie prawie w ogóle ich do tej pory nie pokazywała. (…) To muzeum będzie muzeum nowego typu – pokaże obiekty nie tylko w ich wartości estetycznej i historycznej, ale także to, jak powstają, jak funkcjonują i w jaki sposób kultura materialna może być szeroko rozumiana. To muzeum związane z rozwojem polskiej myśli innowacyjnej” – ocenił Andrzej Szczerski.

Zapowiedział, że pierwsza wystawa w nowym gmachu może zostać otwarta już w maju 2017 r.

Najwyższej klasy przykład powojennego modernizmu

Modernistyczny budynek dawnego hotelu „Cracovia” powstawał w latach 1959-65. Zaprojektował go uznany architekt polski XX wieku Witold Cęckiewicz, autor m.in. ambasady polskiej w New Delhi, Pomnika Bitwy Grunwaldzkiej i Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach. Dowodem na znaczenie budynku jest wpisanie jego części do rejestru zabytków przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w roku 2016. Pozostałe części budynku mają także wysoką wartość dla historii architektury jako najwyższej klasy przykład powojennego modernizmu, traktowanego dziś przez historyków architektury, konserwatorów i architektów jako istotny fragment dziedzictwa kulturowego XX wieku, w tym przede wszystkim historii architektury polskiej tego czasu. W ostatnich kilku latach wokół potrzeby zachowania zabytkowej substancji hotelu „Cracovia” toczyła się publiczna debata, w której wiele autorytetów w dziedzinie historii architektury i konserwacji podkreślało wartość zabytkową hotelu i konieczność jego zachowania, jako wybitnego przykładu architektury modernistycznej nie tylko w Krakowie, ale również w skali ogólnopolskiej.

Dawny hotel „Cracovia” stanowi ponadto kompleks modernistycznej architektury wraz ze znajdującym się tuż obok kinem „Kijów”, także projektu Witolda Cęckiewicza, wybudowanym w latach 1960-65, z którym połączony jest nadziemnym przejściem. Wspólnie stanowią architektoniczną całość o niekwestionowanej wartości zabytkowej, w skali Krakowa będąc unikalnym przykładem modernistycznego kompleksu budynków publicznych. Należy także podkreślić, że lokalizacja nadaje im szczególnie ważny charakter w pejzażu architektonicznym miasta: znajdują się przy reprezentacyjnej Alei Trzech Wieszczów, w jej centralnym fragmencie, stanowiąc dopełnienie kompleksu monumentalnych gmachów, pełniących funkcje  kulturalne i edukacyjne (m.in. Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Rolniczy, Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe w Krakowie).

Plany utworzenia „forum kultury”

Kontekst urbanistyczny ma fundamentalną wartość dla szczególnego znaczenia dawnego hotelu „Cracovia”. Budynek jest położony na osi Stare Miasto – Kopiec Kościuszki, znajdującej się pod ochroną konserwatorską. To perspektywa o kluczowym znaczeniu dla symboliki miasta jako pomnika kultury narodowej. Ponadto działka, na której stoi dawny hotel „Cracovia”, jest częścią placu pomiędzy tymże hotelem a Muzeum Narodowym w Krakowie. Plac powstał w wyniku poszerzenia granic Krakowa w 1910 roku i według ówczesnych planów miał stać się monumentalnym i reprezentacyjnym forum miejskim, połączonym z sąsiednimi Błoniami, z widokiem na kopiec Kościuszki. Pozyskanie dawnego hotelu „Cracovia” i działki, na której stoi, pozwoliłoby powrócić do tych planów i stworzyć w Krakowie nowe „forum kultury”, flankowane przez gmachy Muzeum Narodowego w Krakowie, które to forum stałoby się nowym centrum życia kulturalnego Krakowa.

powrót