Europejskie Forum Kultury

800 przedstawicieli kultury, organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz instytucji unijnych wzięło udział w Europejskim Forum Kultury, które odbyło się w dn. 20-21. października br. w Brukseli. Wystąpienia inauguracyjne wygłosili Komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży Androulla Vassiliou oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski.

Minister Bogdan Zdrojewski podczas inauguracji Europejskiego Forum Kultury

Europejskie Forum Kultury zgromadziło zarówno polityków, jak i działaczy sektora kultury z całej Europy i krajów partnerskich. Stanowiło ono okazję do dyskusji i podniesienia rangi współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury.

Spotkanie było skupione wokół odpowiedzi na pytania: jakie umiejętności artystów i jaka strategia podmiotów kultury jest właściwym środkiem dostosowania się do zmian wynikających z globalizacji i rosnącego znaczenia form audiowizualnych, jakie nowe modele działalności biznesowej mogą być rozwijane dzięki możliwościom, które stwarza przemysł audiowizualny oraz w jaki sposób lokalne i regionalne władze powinny inwestować w kulturalne zasoby, by wpływać na rozwój regionalny. Poruszany jest również temat tego, na ile ważna jest kultura w okresie transformacji systemowej i w jaki sposób doświadczenie krajów członkowskich może być pomocne w tym procesie.

W wystąpieniu inauguracyjnym minister Bogdan Zdrojewski odniósł się do zagadnienia wykluczenia w kulturze, które ma trzy źródła: społeczne, ekonomiczne i kompetencyjne.  Jako możliwość przeciwdziałania temu zjawisku wskazał m.in. na edukację kulturalną i artystyczną, która – w jego opinii - jest zadaniem numer jeden dla Europy i środowisk odpowiedzialnych za jej rozwój.  Minister mówił też o konieczności propagowania różnorodności kulturowej podkreślając, że „kultura jest cenniejsza, kiedy jest bardziej bogata,  niepowtarzalna i posiada oryginalne produkty”. 

Za ogromne szanse dla kultury uznał rozwój technologiczny i cyfryzację, które   zwiększają jej dostępność, ale stwarzają też pewne zagrożenia, na które powinno się reagować. Dlatego trzeba wypracować wzorce właściwych reakcji na zjawiska przynoszone przez zmiany cywilizacyjne.

Jako odpowiedź na zagrażający  Europie kryzys finansowym minister Zdrojewski wskazał konieczność zwiększenia nakładów na kulturę.  Nadmienił przy tym, że wysiłek ten powinien znaleźć właściwe odbicie we wzmożonej odpowiedzi świata kultury.

W rozmowie z dziennikarzami minister dodał, że poziom finansowania w przyszłym wieloletnim budżecie UE na lata 2014-2020 "nie powinien być mniejszy niż przed kryzysem".  Przypomniał, że na lata 2007-13 Polska miała 1,2 mld euro unijnych środków na budowę m.in. nowych scen i sal koncertowych w ramach nadrabiania zaległości w stosunku do Europy zachodniej. Na kulturę w całej UE przewidziano w tym czasie 7 mld euro.

Jako zagrożenie dla kultury w Europie uczestnicy forum wymienili kryzys ekonomiczny i finansowy. "Jest postulat, aby odpowiedzią na to było zwiększenie nakładów na innowacyjną gospodarkę, na kreatywność, na badania naukowe i kulturę" - powiedział minister Zdrojewski.  Jego zdaniem, kultura musi się pojawiać w tym szeregu, dlatego że tkwią w niej największe pokłady kreatywności, która później przekłada się na produkcję i efekt ekonomiczny. „Bez względu na to, czy mówimy o projektowaniu mebli, czy budowaniu przekazów medialnych - wszędzie kreatywność związana z kulturą jest bardzo istotna" - zaznaczył.

Zdaniem ministra, rozwój technologiczny „daje kulturze szanse, ale stwarza też zagrożenia, bo zwiedzanie muzeum przez internet nie jest autentycznym kontaktem z kulturą(…). W wyniku rozwoju technologii, internetu, kultura stała się bardziej dostępna i weszła do każdego domu najtańszą możliwą drogą, ale z drugiej strony - więcej jest w tym rozrywki, mniej wysokiej kultury".