Inauguracja Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata

17-10-2014


11 bezcennych zabytków wpisanych na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. W uroczystości w pałacu Prezydenckim wzięła udział Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska. fot. Danuta Matloch


11 bezcennych zabytków wpisanych na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. W uroczystości w pałacu Prezydenckim wzięła udział Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska. fot. Danuta Matloch

 

11 bezcennych zabytków zostało wpisanych na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Wręczenie certyfikatów odbyło się 17 października br. w Pałacu Prezydenckim podczas uroczystości, w której uczestniczyła Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska.

„Ta inauguracja to ważne wydarzenie dla polskiej kultury i dla polskiej historii, polskiej pamięci historycznej. Dokumenty, które znalazły się na liście to kamienie milowe polskiej historii” – mówiła minister Omilanowska. Dziękując archiwistom za ich opiekę nad dokumentami podkreśliła, że "pamięć zawiera się nie tylko w rzeczach pięknych, zawiera się też w rzeczach ważnych".

Pierwszą edycję Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata tworzy 11 bezcennych zabytków, szczególnie istotnych dla naszej kultury, narodowej tożsamości i pamięci historycznej. Są one przechowywane w zbiorach 9 instytucji z Warszawy, Krakowa, Gniezna, Poznania i Wrocławia.

Konstytucja 3 maja 1791 (Ustawa Rządowa) - uznawana za pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucję, przechowywana w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie

Złoty kodeks gnieźnieński z II poł. XI w. (Codex Aureus Gnesnensis) - księga liturgiczna używana podczas wielkich wydarzeń kościelnych i państwowych od średniowiecza do czasów współczesnych, przechowywana w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie

Kronika Galla Anonima z XII w. - najstarsza kronika polska zachowana w Kodeksie zamojskim, zawiera informacje o początkach państwa polskiego i ważnych wydarzeniach w jego dziejach, przechowywana jest w Bibliotece Narodowej w Warszawie

Dokument lokacyjny miasta Krakowa z 5 czerwca 1257 r. - akt wprowadzający Kraków do środkowoeuropejskiego systemu prawa miejskiego, mający wpływ na obecną zabudowę miasta, przechowywany w Archiwum Narodowym w Krakowie

Banderia Prutenorum autorstwa Jana Długosza z 1448 r. - najstarsza w Europie księga chorągwi, zawiera podobizny 56 chorągwi zdobytych na wojskach krzyżackich, w tym pod Grunwaldem, przechowywana jest w Bibliotece Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Kazania świętokrzyskie z II poł. XIII w. - najstarszy zachowany prozatorski tekst w języku polskim, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie

Opis żup bocheńskich i wielickich z 1518 r. (Brevis et accurata regiminis ac status zupparum Vieliciensium et Bochnensium sub annum Christi 1518 descriptio) – zawiera unikalny opis struktury i funkcjonowania jednego z największych królewskich przedsiębiorstw ówczesnej Europy, przechowywany w Bibliotece Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie

Białoruski Tristan z XVI-XVII w. - rękopiśmienny kodeks z białoruską wersją legendy o Tristanie i Izoldzie, przechowywany w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu

Autograf Pana Tadeusza Adama Mickiewicza (1832-1834) - dzieło literackie - pamiątka historyczna - nośnik narodowych wartości, przechowywany w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu

Akta Organizacji Narodowej Powstania Styczniowego (1863-1864) – obejmują zapisy dążeń narodu polskiego do odzyskania niepodległości utraconej w wyniku trzech rozbiorów Polski, w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie

Memoriał Ignacego Jana Paderewskiego do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona z 17 stycznia 1917 roku - zawiera uzasadnienie konieczności odbudowy niepodległej, niezależnej gospodarczo Polski z dostępem do morza, przechowywany jest w Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Pierwsza edycja Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata powstała w wyniku prac Polskiego Komitetu Programu UNESCO Pamięć Świata, w skład którego wchodzą przedstawiciele największych polskich bibliotek, archiwów, środowiska naukowego i Polskiego Komitetu do spraw UNESCO. W kolejnych latach będzie rozszerzana. Obejmie przechowywane w polskich bibliotekach, archiwach i muzeach dokumenty stanowiące świadectwo ważnych w dziejach Polski wydarzeń, osób, przemian kulturowych i cywilizacyjnych.

Głównym celem Programu Pamięć Świata, który powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 r., jest zwrócenie uwagi rządów i opinii publicznej na znaczenie oraz konieczność ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego, a także podejmowanie działań na rzecz jego popularyzacji i szerokiego udostępniania.

Na zainaugurowanej w 1997 r. Liście międzynarodowej obecnie znajduje się ponad 300 pozycji. Dwanaście z nich reprezentuje polskie dziedzictwo dokumentacyjne. Wśród nich są: dzieło Mikołaja Kopernika O obrotach sfer niebieskich, utwory Fryderyka Chopina, tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980, Archiwum Biura Odbudowy Stolicy.

Lista międzynarodowa jest uzupełniana co dwa lata. W ramach Programu Pamięć Świata tworzone są również listy regionalne i krajowe.

 



powrót