Informacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

W związku z dzisiejszą prywatną wizytą Ministra Kultury Federacji Rosyjskiej Wladimira Medyńskiego na terenie niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze informujemy, że z tej okazji nie przewidziano żadnych oficjalnych kontaktów.

W sprawie  projektu budowy Muzeum-Miejsca Pamięci na terenie niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, MKiDN pragnie poinformować, że międzynarodowa współpraca na rzecz tego projektu została zainaugurowana w 2008 r. Zasady tej współpracy zostały określone w liście intencyjnym (Memorandum of Understanding) z 2011 roku, podpisanym przez przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej, Państwa Izrael, Królestwa Niderlandów i Republiki Słowackiej.

Do udziału w tym międzynarodowym przedsięwzięciu Polska zaprosiła 21 marca 2014 r. wszystkie pozostałe państwa, których obywatele ginęli w obozie w Sobiborze: Austrię, Republikę Białorusi, Republikę Czeską, Francję, Litwę, Republikę Federalną Niemiec, Federacją Rosyjską, Ukrainę i USA. Federacja Rosyjska była jednym z państw, które pozytywnie odpowiedziały na wspomniane zaproszenie. W dniu 9 lutego 2015 r., Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało dotychczasowych partnerów projektu o woli Rosji w sprawie oficjalnego przystąpienia do międzynarodowej grupy kierującej budową Muzeum-Miejsca Pamięci w Sobiborze. Na prośbę MKiDN, wyrażoną 16 czerwca 2015 r., Ambasada Federacji Rosyjskiej przedstawiła 29 grudnia 2015 r. szczegółowe warunki ewentualnego udziału w projekcie.

W piśmie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 25 stycznia 2016 r., skierowanym do Ambasadora Federacji Rosyjskiej w Polsce został on poinformowany o aktualnym stanie realizacji projektu. Strona rosyjska została także poinformowana o zakończeniu prac konserwatorskich przy reliktach komór gazowych oraz o toczących się na terenie obozu badaniach archeologicznych. Wyniki tych prac, zgodnie z oczekiwaniem międzynarodowej grupy, powinny wpłynąć na ostateczną formę realizowanego projektu. Ambasador Federacji Rosyjskiej został również poinformowany o gotowości Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego do udzielenia wszelkich dodatkowych informacji o realizacji projektu w trybie roboczego spotkania z udziałem Sekretarza Stanu w MKiDN.

Należy zaznaczyć, że od 2011 roku na terenie Muzeum w Sobiborze, które w 2012 zostało oddziałem Państwowego Muzeum na Majdanku, trwają szeroko zakrojone badania archeologiczne. Jesienią 2015 r. przeprowadzone zostały prace konserwatorskie przy odkrytych w 2014 roku reliktach komór gazowych. Z tego powodu, jak również z uwagi na troskę o relikty oraz bezpieczeństwo zwiedzających, część terenu jest ogrodzona. W odpowiedzi na oczekiwania coraz liczniej przybywających do Sobiboru gości z kraju i zagranicy, nie podjęto decyzji o całkowitym zamknięciu terenu obozu w Sobiborze dla odwiedzających na czas trwania wspomnianych prac przygotowawczych do realizacji projektu budowy nowego Muzeum i Miejsca Pamięci.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pragnie jednocześnie poinformować, że obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w dniu 27 stycznia organizowane są tradycyjnie na terenie niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, którego rocznicę wyzwolenia ten dzień upamiętnia. W tym miejscu, rokrocznie odbywają się główne uroczystości państwowe, w których zwykle uczestniczą przedstawiciele władz państwowych oraz kierownicy polskich placówek muzealnych związanych z pamięcią o Zagładzie.

W Sobiborze odrębne uroczystości organizowane są tradycyjnie w dniu 14 października, w rocznicę buntu więźniów tego obozu w 1943 roku. Strona polska odnosi się z wielkim szacunkiem do rosyjskiej pamięci historycznej związanej z tym powstaniem, w rezultacie którego z niemieckiego obozu zagłady uciekło około 300 więźniów, a kilkudziesięciorgu z nich udało się skryć przed niemieckim pościgiem i szczęśliwie doczekać do końca wojny. Rzeczpospolita Polska szczególną pamięcią otacza postać Aleksandra Peczerskiego, sowieckiego oficera żydowskiego pochodzenia, który był jednym z głównych przywódców konspiracji obozowej i autorem planu ucieczki. W 2013 r., został on pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, będącym jednym z najwyższych polskich odznaczeń państwowych. W 2014 r. odznaczenie to zostało nadane innemu sowieckiemu Powstańcowi z Sobiboru, Aleksiejowi Wajcenowi.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyraża podziękowanie wszystkim rządom oraz ludziom dobrej woli, zainteresowanym godnym upamiętnieniem miejsca zagłady w Sobiborze i bohaterskiego czynu więźniów, którzy w 1943 r. podjęli zbrojną walkę z niemiecką załogą obozu. Wyrażamy przekonanie, że międzynarodowa grupa już wkrótce doprowadzi do realizacji idei budowy nowego Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze, które stanie się hołdem dla wszystkich Ofiar tego obozu.