MKiDN wspiera renowację cmentarzy w kraju i za granicą

102 tys. zł wynosi dotacja MKiDN na portal iPowązki.pl- Interaktywny Przewodnik po Starych Powązkach. Od  2008 r. na konserwację zabytkowej nekropolii stolicy resort przeznaczył ponad 1,2 mln zł. W tym roku ministerstwo wsparło również konserwację Grobu Artystów Polskich na rzymskim cmentarzu Campo Verano, prace na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie i program renowacji cmentarzy polskich na Ukrainie.

Stare Powązki

Możliwość samodzielnego umieszczania przez użytkowników biogramów osób pochowanych na Powązkach i wyznaczanie własnej trasy spacerowej - to nowe funkcje dostępne na portalu iPowązki.pl, czyli Interaktywnym Przewodniku po Starych Powązkach. Został on stworzony przez pasjonatów Starych Powązek, którzy chcą w jednym miejscu zebrać całą dostępną wiedzę na temat cmentarza, a także przybliżyć Polakom i turystom historię osób tam pochowanych.

Serwis powstał w październiku 2012 r. W jego przebudowanej wersji znalazły się nowe funkcjonalności, m.in. możliwość samodzielnego umieszczania przez użytkowników biogramów pochowanych osób czy wyznaczania własnej trasy spacerowej spośród dostępnych na mapie lokalizacji. Twórcy wykorzystali platformę Google Maps.

Do końca roku serwis ma zostać powiększony o kilkaset nowych pozycji na mapie, wzbogaconych biogramami i fotografiami.  Strona internetowa iPowązki.pl oraz aplikacja na urządzenia mobilne będą dostępne w wersji angielskiej, co ułatwi zwiedzanie nekropolii przez zagranicznych turystów.

Na początek przygotowano dwie trasy tematyczne: Żołnierze Wielkiej Armii oraz Bohaterowie Narodowi. Z czasem będą dodawane kolejne, m.in. Wielcy nieobecni scen polskich, Reminiscencje Chopinowskie. 

Całkowita wartość projektu wynosi 134,6 tys. zł; został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - 102 tys. zł oraz Muzeum Historii Polski- 30 tys. zł.

Więcej informacji na temat można znaleźć na www.ipowazki.pl oraz www.facebook.com/iPowazki

Od  2008 r. na renowację zabytkowej nekropolii stolicy resort przeznaczył ponad 1,2 mln zł.
Dofinansowano 24 projekty - wnioskodawcą 23 był Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa, a jednego - Archidiecezja Warszawska.  W ramach projektów przeprowadzono konserwację i rewitalizację ok. 70 pomników nagrobnych, części ogrodzenia cmentarza oraz kaplic.

Renowacja cmentarzy za granicą

Departament Dziedzictwa Kulturowego w resorcie kultury od lat 90. prowadzi rejestrację i dokumentację zabytków kultury polskiej i z Polską związanych, w tym cmentarzy. Prace inwentaryzacyjne i konserwatorskie na cmentarzach cywilnych poza granicami kraju rozpoczęto w 1992 roku. Obecnie są one finansowane z funduszy własnych DDK oraz dofinansowywane w ramach programu "Dziedzictwo kulturowe".

Cmentarz Łyczakowski  we Lwowie – nagrobek Józefa Żukowskiego

Inwentaryzacja cmentarzy cywilnych i zachowanych na nich zabytków, w pierwszej kolejności objęła nekropolie na terenie dawnych Ziem Wschodnich Rzeczypospolitej. Dzięki współpracy z pracownikami naukowymi i studentami Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach rozpoczęto dokumentowanie polskich grobów na cmentarzach na Ukrainie i Łotwie. Dotychczas pracami zostały objęte: Cmentarz Bajkowy w Kijowie, Cmentarz Polski w Żytomierzu, Cmentarz Janowski we Lwowie, Cmentarz Komunalny w Czerniowcach oraz kwatera katolicka Cmentarza św. Michała w Rydze i cmentarz w Dyneburgu na Łotwie. MKiDN współfinansowało także projekt inwentaryzacji cmentarzy Podola (Ukraina), realizowany przez Koło Naukowe Studentów Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Dzięki współpracy z Towarzystwem Tradycji Akademickiej kompleksowo inwentaryzowane są groby polskie na terenie Łatgalii – dawnych Inflant Polskich.

Prace podjęto również na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Od 2008 roku projekt inwentaryzacyjny realizowany jest formule praktyk wakacyjnych studentów uczelni polskich i ukraińskich. Prace konserwatorskie prowadzone są we współpracy z Zarządem Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej, Dyrekcją Muzeum – Cmentarz Łyczakowski oraz polskim Towarzystwem Opieki nad Zabytkami (w l. 2008-2012), a od 2013 r. z Fundacją Dziedzictwa Kulturowego.

Konserwacja nagrobków realizowana jest przez zespoły polsko-ukraińskie. O wyborze zabytków decyduje wspólna, polsko-ukraińska komisja ekspertów. Pod uwagę brane są przede wszystkim kryteria: historycznej roli zmarłej osoby, wartości artystycznej nagrobka oraz techniki, w jakiej został wykonany. Do prac restauratorskich na Cmentarzu Łyczakowskim realizowanych w latach od 2008 roku wspólnie ze stroną ukraińską powołano zespół pod kierunkiem dr Janusza Smazy z ASP w Warszawie.

Tegoroczny (2013 r.) etap wspólnych, polsko-ukraińskich kompleksowych prac konserwatorskich na Cmentarzu Łyczakowskim, koordynowanych przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego obejmuje nagrobki: Jarosława Kułaczkowskiego, Leona Twareckiego, Marii Anny Ponińskiej, Józefa Żukowskiego i Zdzisławy Krówczyńskiej. Ze względu na awaryjny stan fundamentu zostanie również wykonana ekspertyza nagrobku Seweryna Goszczyńskiego i drobne prace przy grobach Juliana Ordona i Karola Mikulego.

W 2013 r., na wniosek Fundacji Dziedzictwa Kulturowego z funduszy MKiDN i przy wsparciu ambasady RP w Rzymie, przeprowadzono konserwację Grobu Artystów Polskich na rzymskim Campo Verano. Nagrobek, zaprojektowany przez rzeźbiarza Antoniego Madeyskiego, został oczyszczony i przywrócony do oryginalnego stanu. W niszy została umieszczona kopia skradzionego z grobowca oryginalnego popiersia Aleksandra Gierymskiego, dłuta Antoniego Madeyskiego. W grobie na Campo Verano spoczywają, oprócz Antoniego Madeyskiego, Aleksander Gierymski oraz Jadwiga Bohdanowicz i Wiktor Brodzki. Z przywróceniem oryginalnego wyglądu pomnika wiązało się umieszczenie w niszy kopii skradzionego z grobowca oryginalnego popiersia Aleksandra Gierymskiego, dłuta Antoniego Madeyskiego. Na pomniku zamontowano także nową płytę nagrobną Jadwigi Bohdanowicz i Wiktora Brodzkiego.

MKiDN wsparło też w tym roku finansowo program renowacji cmentarzy polskich na Ukrainie przez młodzież dolnośląską. Materiały uzyskane w podczas prac inwentaryzacyjnych w Żytomierzu, Mińsku, Kowlu, Buczaczu i Krzemieńcu, na terenie d. województw poleskiego, wileńskiego, nowogródzkiego i białostockiego (w granicach współczesnej Białorusi) oraz w powiatach borszczowskim i czortowskim d. województwa tarnopolskiego (współczesna Ukraina) a także na cmentarzu w Montrésor (Francja) opublikowane zostały w formie katalogów.

powrót