ACTA nie zakłóca konkurencji, nie ogranicza innowacyjności, przepływu informacji i dostępu do dóbr kultury oraz nie narusza zasad ochrony prywatności i danych osobowych. Nie spowoduje też konieczności dokonywania zmian w prawie europejskim ani polskim. Celem umowy, która obejmuje patenty, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne, wzory przemysłowe oraz prawa autorskie i prawa pokrewne, jest ujednolicenie i poprawa międzynarodowych standardów w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej. MKiDN odpowiada na zarzuty dotyczące Umowy handlowej dotyczącej zwalczania obrotu towarami podrobionymi (ACTA).
Procedura zawierania Umowy ACTA
Negocjacje w sprawie ACTA zostały zainicjowane na przełomie 2007 i 2008 r. przez USA i Japonię. Poza tymi krajami w negocjacjach uczestniczyły: Australia, Kanada, Korea, Meksyk, Maroko, Nowa Zelandia, Singapur, Szwajcaria oraz Unia Europejska. Z uwagi na podział kompetencji w UE (tzw. handlowe aspekty praw własności intelektualnej należą do jej wyłącznych kompetencji), negocjacje w jej imieniu prowadziła Komisja Europejska. Natomiast w zakresie, w jakim przepisy ACTA wykraczały poza wyłączne kompetencje Unii (przepisy karne), zapewniono udział w negocjacjach prezydencji Rady.
Niezwłocznie po ujawnieniu ACTA MKiDN 11 maja 2010 skierowało treść umowy do konsultacji społecznych. Uzgodnienia skierowano do 27 podmiotów, w tym organizacji zbiorowego zarządzania, spółek telewizyjnych jak również izb gospodarczych zrzeszających przedsiębiorców działających na rynku usług elektronicznych, tj. Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji oraz Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej. Termin konsultacji został wyznaczony na 31 maja 2010, co było podyktowane koniecznością przygotowania stanowiska Polski na posiedzenie właściwych grup roboczych Rady UE poprzedzających rundę negocjacyjną ACTA w Lucernie trwającą od 29 czerwca do 1 lipca 2010.
Tryb obiegowy przyjęcia umowy ACTA wynika z ustawy o umowach międzynarodowych. Procedura ta nie przewiduje konsultacji społecznych, wymaga natomiast uzgodnienia wniosku o podpisanie umowy z MSZ oraz innymi „zainteresowanymi ministrami”.
Projekt wniosku w sprawie podjęcia uchwały Rady Ministrów o wyrażeniu zgody na podpisanie ACTA przez Polskę został przesłany do uzgodnień z wszystkimi członkami Rady Ministrów, w tym Ministrowi Michałowi Boniemu - wówczas Szefowi Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów - w którego skład wchodził m.in. mec. Igor Ostrowski – obecnie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji. Projekt był skierowany do uzgodnień dwukrotnie: 6 września 2011 r. oraz ponownie – m.in. z uwagi na zmiany wprowadzone do polskiego tłumaczenia umowy - 4 listopada 2011 r. Żadne istotne zastrzeżenia odnośnie przystąpienia Polski do ACTA nie zostały w tych konsultacjach zgłoszone. Projekt można było zatem uznać za uzgodniony.
Pismem MKiDN z 16 listopada 2011 r. wniosek o podpisanie ACTA został skierowany na Radę Ministrów, z terminem na ew. uwagi do 25 listopada. W trybie obiegowym KPRM nadaje sprawie sygnaturę (RM-111-218-11) i przekazuje tekst wszystkim ministrom. W razie zgłoszenia jakichkolwiek uwag na tym etapie tryb obiegowy jest przerywany. Jednak żadne uwagi nie zostały zgłoszone i procedura została zakończona podjęciem przez Radę Ministrów uchwały nr 216/2011 z 25 listopada 2011 r. wyrażającej zgodę na podpisanie ACTA.
Podpisanie ACTA nie oznacza, że Polska od tego momentu staje się stroną tej umowy. ACTA wymaga ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. A więc o tym, czy Polska stanie się stroną ACTA zdecydują Sejm (zgoda w ustawie) i Prezydent RP (ratyfikacja).
Równocześnie toczyła się procedura przyjęcia decyzji Rady w sprawie podpisania ACTA przez Unię Europejską. Projekt w tej sprawie został opublikowany przez Komisję Europejską 24 czerwca 2011 r., wraz z projektem decyzji ws. zawarcia umowy ACTA.
Stanowisko Rządu odnośnie obu tych dokumentów zostało przyjęte przez Komitet ds. Europejskich 10 sierpnia 2011 r. Stanowisko zostało przesłane do Sejmu i Senatu. Rozpatrzyły je Komisja ds. UE Sejmu (31 sierpnia 2011 r.) i Komisja ds. UE Senatu ( 12 września 2011 r.), nie zgłaszając uwag.
Decyzja Rady UE ws. podpisania ACTA została podjęta 16 grudnia 2011 r. Na podjęcie decyzji ws. zawarcia ACTA zgodę musi wyrazić Parlament Europejski.
Stanowisko Polski prezentowane podczas negocjacji
Polska od początku wyrażała poparcie dla prac nad umową. Skuteczna ochrona praw własności intelektualnej stanowi bowiem dla polskiego Rządu priorytet. Polska podkreślała także konieczność zapewnienia jak największej zgodności ACTA z prawem UE.
Przedstawiciele Polski przy wielu okazjach podczas dyskusji nad stanowiskiem UE opowiadali się za jak największą przejrzystością prac i zapewnieniem jawności dokumentów negocjacyjnych. Polska była jednym z inicjatorów wystąpienia skierowanego do Komisji Europejskiej oraz pozostałych stron negocjacji, wzywającego do ujawnienia tekstu ACTA. W rezultacie - został on podany do publicznej wiadomości w kwietniu 2010 r.
Polska podkreślała także konieczność zapewnienia jak największej zgodności ACTA z prawem UE, przede wszystkim w obszarze egzekwowania praw w Internecie. Finalny rezultat negocjacji należy ocenić jako zgodny z unijnym acquis, a także z polskimi regulacjami w obszarze egzekwowania praw własności intelektualnej. ACTA nie spowoduje więc konieczności dokonywania zmian w prawie europejskim ani polskim.
W odniesieniu do przepisów ACTA, dotyczących egzekwowania praw w środowisku cyfrowym, Polsce zależało przede wszystkim na ich zgodności z regulacjami unijnymi w tym zakresie. Dla Polski nie do zaakceptowania była sztywna regulacja, nakazująca nałożenie na dostawców usług dostępu do Internetu obowiązku filtrowania wszystkich połączeń elektronicznych w celu zablokowania wszelkich przypadków nielegalnego transferu plików, zawierających utwory chronione prawami autorskimi.
Umowa zawiera liczne gwarancje dla tzw. świata cyfrowego. Jej przepisy są stosowane z zachowaniem prawa do wolności słowa, sprawiedliwego procesu i prywatności. Treść przepisów ACTA nie zakłóca konkurencji, nie ogranicza innowacyjności, nie ogranicza przepływu informacji i dostępu do dóbr kultury, nie narusza zasad ochrony prywatności oraz nie narusza zasad ochrony danych osobowych czy innych praw podstawowych.
Według informacji uzyskanych z Komisji Europejskiej ACTA 26 stycznia br. nie podpiszą Niemcy, Cypr, Malta i Słowacja - tylko i wyłącznie z powodu nie zakończenia wewnętrznych procedur. KE nie słyszała o żadnych protestach w państwach członkowskich.
Pełna treść odpowiedzi – do pobrania