Stefan Norblin - artysta wszechstronny

01-09-2011

W dniu 2 września 2011 r. o godz. 18.00 w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli Minister Bogdan Zdrojewski otworzy wystawę poświęconą twórczości Stefana Norblina.

Jest to pierwsza ekspozycja w powojennej Polsce pokazująca dorobek artysty. Jej organizatorzy zadbali, aby pokazać wszechstronność Stefana Norblina, sięgając do jego twórczości w okresie polskim, indyjskim (obrazy i projekty wnętrz z Indii wypożyczone przez maharadżę Jodhpuru Gaja Singha II) i amerykańskim.

Otwarcia wystawy dokonają Minister KiDN Bogdan Zdrojewski i Prezydent Stalowej Woli Andrzej Szlęzak. Inaugurację wystawy zaszczyci swoją obecnością Pani Monika Kapil Mohta, Ambasador Indii w Polsce. Szczególnymi gośćmi będą osoby przybyłe z Indii - JW Maharaja Sahib Jodhpur, Pan Karni Singh Jasol, dyr. Mehrangarh Museum of Trust, prof. Rajeev Lochan, dyr. National Gallery of Modern Art w New Delhi (gdzie prezentowana będzie wystawa – listopad br.). W otwarciu wystawy weźmie udział również Andrew Norblin, syn nieżyjącego artysty, który specjalnie z tej okazji przyleciał po raz pierwszy do Polski z San Francisco. Część obrazów zgromadzonych na wystawie pochodzi ze zbiorów rodzinnych oraz The Polish Arts and Culture Foundation. Obecni będą przedstawiciele MKiDN, MSZ, Ambasady RP w New Delhi oraz przedstawiciele władz Podkarpacia. Wystawa potrwa miesiąc i będzie to jedyna okazja do obejrzenia jej w Polsce. Pod koniec roku zawita do New Delhi i Bombaju. Uzupełnieniem ekspozycji w siedzibie muzeum jest wystawa plenerowa. Na wielkoformatowych wydrukach zaprezentowane zostały najważniejsze realizacje artysty w pałacach indyjskich maharadżów.

Prace konserwatorskie spuścizny artystycznej S. Norblina w Jodhpur

W 2006 r. Departament Dziedzictwa Kulturowego rozpoczął prace konserwatorskie dzieł Norblina, zniszczonych pod wpływem warunków klimatycznych. Prace koordynowane przez Departament sfinansowano dzięki środkom z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Dziedzictwo kulturowe”. Dokumentację sporządził konserwator dzieł sztuki Józef Steciński (kierownik zespołu konserwatorów z Polski zaangażowanych w projekt). Na podstawie jego raportu opracowany został wieloletni projekt ratowania spuścizny artystycznej Stefana Norblina w Jodhpur. Należy wspomnieć, że prace te prowadzone były wspólnie z indyjskimi specjalistami, dla których ta współpraca miała charakter praktyki konserwatorskiej. Kolejne etapy prac finansowane były w ramach Programu MKiDN „Dziedzictwo Kulturowe”, na wniosek Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. Pobyt polskich konserwatorów w pałacu w Jodhpur zapewniał właściciel obiektu Jego Wysokość Gaj Singh II, zaś koszty podróży finansowało MSZ przy wsparciu organizacyjnym Ambasady RP w New Delhi.

W pierwszej kolejności pracom konserwatorskim poddano sześć malowideł ściennych w Sali Tronowej pałacu w Jodhpur (sceny mitologiczno-religijne), następnie malowidła ścienne w sali ekspozycyjnej (sceny z historii Jodhpuru) oraz malowidła na szkle w apartamencie maharani. Kolejne etapy objęły konserwację obrazów sztalugowych z Gabinetu Myśliwskiego maharadży i apartament maharadży Prace konserwatorskie w Jodhpur zakończono w lutym 2011. Obecnie pałac w Jodhpur udostępniany jest zwiedzającym i obok fortu Mehrangarh, jest jedną z największych atrakcji turystycznych Radźastanu.

W zbiorach Jodhpuru zachowały się również projekty wnętrz pałacu Umaid Bhawan, wykonane przez Stefana Norblina. Zostały one poddane zabiegom konserwatorskim przez specjalistów z Archiwum Państwowego w Olsztynie w 2008 r.  http://www.olsztyn.ap.gov.pl/gal3.htm).

Program przedsięwzięć w Indiach w roku 2011 związanych z życiem i działalnością w okresie indyjskim Stefana Norblina stanowi cykl imprez realizowanych w trakcie polskiego przewodnictwa w Radzie UE, w tym w ramach programu kulturalnego Polskiej Prezydencji:

  1. Prezentacja wystawy „Stefan Norblin (1892-1952). Artysta Wszechstronny” („Stefan Norblin (1892-1952). Master of Many Arts”) w Narodowej Galerii Sztuki Współczesnej w New Delhi i Mumbaju (inauguracja w listopadzie 2011 r. w New Delhi). Wystawie towarzyszyć będzie katalog.
  2. Premiera filmu dokumentalnego „Chitraanjali. Stefan Norblin w Indiach” („Chitraanjali. Stefan Norblin In India”). Film produkowany jest przez Narodowy Instytut Audiowizualny i Ambasadę RP w New Delhi. Producentem wykonawczym jest DAYDREAMS, reżyserem Małgorzata Skiba.
  3. Prezentacja efektów prac konserwatorskich w Jodhpurze w formie kiosków multimedialnych (listopad 2011 r.) zaprojektowanych przez Macieja i Marka Mikulskich (Galeria Passe Partout)
  4. Publikacja Albumu poświęconego twórczości artysty.

Konsultantem merytorycznym wszystkich projektów jest prof. Anna Sieradzka.

Projekty na terenie Indii realizowane są ze strony polskiej we współpracy Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN RP, MSZ RP, Ambasady RP w New Delhi, Konsulatu Generalnego RP w Mumbaju, Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli.  Głównymi partnerami indyjskimi są:  Ministerstwo Kultury RI, Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej w New Delhi i Mumbaju, właściciel Umaid Bhawan Palace Gaj Singh II of Jodhpur, Mehrangarh Fort and Museum Trust.

Stefan Norblin (1892-1952) w okresie 20-lecia międzywojennego należał do grona artystów niezwykle popularnych, znanym głównie jako portrecista ówczesnych elit politycznych i wojskowych oraz arystokracji. Realizował się także w innych dziedzinach twórczości. Tworzył barwne plakaty, ilustracje do książek, scenografie teatralne, projektował modę. Po wybuchu II wojny światowej, wraz z żoną, aktorką Leną (Heleną) Żelichowską, opuścił Polskę z zamiarem dotarcia do Nowego Jorku. Przez Rumunię i Turcję oboje dotarli do Bagdadu. Stąd w 1941 r. wraz z żoną wyjechał do Indii. W Bombaju malował portrety na zamówienie elit towarzyskich. Realizował zamówienia maharadżów na ozdabianie wnętrz pałaców w Morvi i w Patnie, monumentalnymi malowidłami ściennymi o tematyce zaczerpniętej z indyjskiej mitologii, prezentowanej w modnej wówczas stylistyce art dèco. W 1943 przybył na zaproszenie maharadży  Umaid Singha do Jodhpur, gdzie kończono budowę nowej siedziby królewskiej, rozpoczętej w 1929, zgodnie z projektem angielskiego architekta Henry Vaughan Lanchestera. Pałac należy do największych na świecie prywatnych rezydencji, dla której Stefan Norblin zaprojektował wnętrza w stylu art dèco oraz wykonał monumentalne malowidła o tematyce religijno-mitologicznej.

W 1947 roku artysta opuścił Indie i wraz z żoną i z synem wyjechał do San Francisco, gdzie zmarł w 1952 roku.



powrót