Sukces Polaków na Biennale Architektury w Wenecji

 

Polskie wystawy na tegorocznym 15. Biennale Architektury w Wenecji zbierają pozytywne oceny i recenzje zagranicznych dziennikarzy i krytyków architektury. Chwalona jest zarówno ekspozycja „Fair Building” w Pawilonie Polskim, jak również projekt Hugona Kowalskiego i Marcina Szczeliny “Let’s talk about garbage” (“Porozmawiajmy o śmieciach”), który reprezentuje Polskę na wystawie głównej w Arsenale.

 

„Fair Building” – „jeden z najbardziej intrygujących projektów”

Wystawę „Fair Building” w naszym pawilonie narodowym, którego otwarcie ponad miesiąc temu inaugurował wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński,  podczas pierwszego miesiąca prezentacji w Wenecji zobaczyło ponad dziesięć tysięcy osób. Według opiniotwórczego portalu Dezeen wystawa należy do najbardziej gorących tematów biennale. Ekspozycja została także wymieniona wśród sześciu najciekawszych projektów typowanych przez „New York Timesa”, których nie można przeoczyć. Ponadto „Fair Building” zebrał dobre recenzje na łamach m.in. „The Guardian”, „Evening Standard” czy „Il Giornale Della Architettura”.

Aaron Betsky, krytyk architektury i główny kurator 11. Biennale Architektury w Wenecji uznał Pawilon Polski za  jeden z najbardziej intrygujących projektów tegorocznego pokazu. Natomiast „Architect’s Newspaper”, jedno z najbardziej znaczących pism branżowych w Stanach Zjednoczonych, przyznało swoje  „lwy” i wskazało polską ekspozycję wśród dwudziestu, „których nie można przeoczyć/które trzeba zobaczyć”.

Wystawa „Fair Building” odpowiada bezpośrednio na temat przewodni biennale - „Reporting from the Front”. Kuratorka Dominika Janicka, współpracująca z Martyną Janicką i Michałem Gdakiem, za główny „front” architektury uznaje plac budowy, który pomimo postępu technicznego wciąż w dużej mierze opiera się na pracy fizycznej. Jednocześnie zauważa, że robotnik budowlany to najmniej doceniany uczestnik procesu architektonicznego. Poruszając kwestie etyczne związane z tą rolą, kuratorzy stawiają pytanie: dlaczego budynki nie mają znaku „fair trade”? Otwarcie Pawilonu Polskiego było jednocześnie symbolicznym rozpoczęciem debaty nad etyką procesu budowlanego, która zgodnie z intencja autorów projektu, angażuje zarówno architektów, inżynierów oraz deweloperów, jak i samych użytkowników architektury.

“Let’s talk about garbage” – „przykład do naśladowania!”

Ekspozycja Hugona Kowalskiego i Marcina Szczeliny “Let’s talk about garbage”, która reprezentuje Polskę na wystawie głównej w Arsenale, jest również wysoko oceniana. Krytycy architektury chwalą Polaków m.in. za oryginalny i widowiskowy sposób ekspozycji oraz narrację wystawy, która każdego uczestnika prowokuje do refleksji.

Według włoskiego magazynu Exibart, to jedna z dwóch najlepszych instalacji na wystawie głównej w Arsenale. „Przykład do naśladowania!” – pisze z kolei o projekcie “Lets talk about garbage” w zestawieniu najciekawszych wystaw na biennale Taissa Buescu, redaktor naczelna „Casa Vogue”.

„To jeden z najmocniejszych projektów badawczych w Arsenale” – ocenił Christian Holl w komentarzu dla magazynu „Der Freitag”. Na moc i przejrzystość przekazu tej wystawy wskazywał również wspominany już krytyk architektury, Aaron Betsky: „Kowalski i Szczelina zwracają naszą uwagę na to, co musimy dostrzec: na olbrzymią ilość śmieci, którą produkujemy każdego dnia. Nie estetyzują odpadów, ale też nie rzucają nam ich w twarz. Zamiast tego organizują je, konfrontują nas z ich istotą, z ich pochodzeniem, a następnie prezentują, w bardzo wyraźny sposób - sposoby ich przetwarzania, skupiając się na kreatywności mieszkańców slumsu Dharavi, którzy pozyskują i ponownie wykorzystują to, co wyrzuca miasto, tworząc budulec lepszego świata.”

“Lets talk about garbage” mierzy się z globalnym problemem nadprodukcji śmieci. Współczesne konsumpcyjne społeczeństwa nie troszczą się wystarczająco o “życie po życiu” swoich masowo wytwarzanych produktów, szczelnie owiniętych w kolejne warstwy opakowań z tworzyw sztucznych. Projekt to próba wskazania nowych alternatywnych strategii w walce z zalewającą nasze miasta lawiną odpadów. W jaki sposób architektura może wpływać na zmniejszenie ilości odpadów? Jak możemy skuteczniej uczestniczyć w procesie recyklingu? Dlaczego jest to ważne zagadnienie ciągle marginalizowane w większości miast świata? – to tylko kilka z wielu pytań, na które twórcy wystawy starają się odpowiedzieć.

Projektowane rzeczy do jednorazowego lub krótkotrwałego użytku, wykonane najczęściej z tworzyw, które rozkładać się będą na wysypiskach setki, a nawet tysiące lat, w dłuższej perspektywie czasu stają się jedynie produkowanymi odpadami zamiast nowymi produktami powstałymi w procesie recyklingu. Twórcy wystawy przedstawiają m.in. cykl życia wyrzucanych przedmiotów - ich zbieranie, sortowanie, przetwarzanie i powtórne wykorzystanie. To recykling, upcykling czy projektowanie produktu z myślą o jego przyszłym przetworzeniu wskazują nam alternatywy dla problemu nadprodukcji śmieci.

Polscy twórcy zostali zaproszeni do udziału w wystawie głównej w Arsenale po raz pierwszy w historii Biennale Architektury w Wenecji. Ich projekt zajmuje powierzchnię 200 m2, ma 20 m długości i ponad 3 m wysokości.

Kuratorem wystawy głównej w Arsenale jest Alejandro Aravena, ostatnio zwycięzca architektonicznego Nobla – Pritzker Award.

O architekturze społecznie zaanagażowanej

15. Biennale Architektury w Wenecji stoi pod znakiem architektury społecznie zaanagażowanej. „Reporting from the front” - bo tak nazwano tę edycję Biennale – jest zbiorem doniesień z frontu, na którym architektura konfrontuje się z niesprawiedliwymi warunkami społeczno-ekonomicznymi oraz walczy z napotykanymi w różnych miejscach świata problemami.

Prezentowane podczas biennale projekty Polaków można oglądać do 27 listopada 2016 roku.

powrót