W Krakowie powstaje największe w Polsce Archiwum Narodowe

fot.: Jacek Bednarczyk/PAP

fot.: Jacek Bednarczyk/PAP

14 tysięcy metrów kwadratowych - taką powierzchnię użytkową będzie miała nowa siedziba Archiwum Narodowego przy ul. Rakowickiej w Krakowie. Koszt inwestycji szacowany jest na 123 mln złotych, z czego ponad 100 mln zł to dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W uroczystości podpisania aktu erekcyjnego i wmurowania kamienienia węgielnego pod budowę obiektu, która odbyła się 8 czerwca br. wzięła udział wiceminister kultury Magdalena Gawin. 

 

Nowa siedziba krakowskiego archiwum budowana jest na nieruchomości położonej przy ul. Rakowickiej 22 w Krakowie, na działce przekazanej Archiwum w 2013 r. przez Agencję Mienia Wojskowego. Nieruchomość od południa przylega do muru cmentarza Rakowickiego i znajduje się w niezwykle dogodnej lokalizacji, w odległości ok. 5 minut spacerem od Dworca Głównego PKP w Krakowie.

 

Celem inwestycji jest stworzenie bezpiecznych warunków do długotrwałego przechowywania materiałów archiwalnych wchodzących w skład narodowego zasobu archiwalnego poprzez wybudowanie i wyposażenie nowoczesnego budynku. Obiekt zdoła pomieścić cały obecny i spodziewany zasób archiwum, gdzie przez wiele lat będzie można udostępniać, poddawać konserwacji i digitalizować przechowywane materiały archiwalne. Najważniejsze parametry budynku to: powierzchnia zabudowy – ok. 2 400 m2, powierzchnia użytkowa – 14 059,33 m2, kubatura – 64 719 m3, podział na dwa segmenty – biurowy i magazynowy, wysokość segmentów odpowiednio – 20 i 24 m, ilość kondygnacji odpowiednio – 8 (w tym jedna podziemna) i 6 (w tym jedna podziemna) oraz pojemność magazynów na 70 000 mb standardowych materiałów aktowych. W obiekcie zastosowane będą nowoczesne systemy przeciwpożarowe („pre-action” – gaszenie mgłą wodną), geotermalne (źródłem ciepła i chłodu są sondy głębinowe oraz tzw. pale aktywne) i wentylacyjne. Dzięki tym nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym zapewnione będą odpowiednie warunki klimatyczne do przechowywania cennego zasobu archiwalnego. 

 

W budynku planowane jest utworzenie najnowocześniejszej w Polsce pracowni konserwacji materiałów archiwalnych. Znajdzie się tam również Zapasowe Repozytorium Cyfrowe Archiwów Państwowych – dodatkowe miejsce przechowywania cyfrowych reprodukcji materiałów archiwalnych ze wszystkich archiwów państwowych i innych instytucji. 

 

Budowa nowego obiektu jest pierwszym krokiem do poprawy obecnej sytuacji lokalowej archiwum, którego zasoby dotychczas rozmieszczone są w 5 siedzibach na terenie Krakowa i okolic. Projektantem gmachu są Pracownie Konserwacji Zabytków „Arkona” Sp. z o.o., natomiast generalnym wykonawcą robót budowlanych – Skanska S.A. Koszt inwestycji szacowany jest na 123 mln zł, z czego ponad 100 mln zł to dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Archiwum Narodowe w Krakowie ma już 140 - letnią instytucjonalną tradycję. Jest sukcesorem Krajowego Archiwum Aktów Grodzkich i Ziemskich oraz Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa. Jako jedyne polskie archiwum wyszło bez większych strat z okresu II wojny światowej. Jego zasób obejmuje niezwykle bogate i cenne archiwalia, począwszy od XII wieku aż po czasy współczesne. Wśród nich są dokumenty królewskie, staropolskie archiwa miast: Krakowa, Kazimierza i Kleparza, księgi sądowe grodzkie i ziemskie, archiwa rodowe, m.in. Sanguszków, Dzikowskie Tarnowskich, Młynowskie, Chodkiewiczów oraz akta Naczelnego Komitetu Narodowego, Legionów Polskich, Teatru Rapsodycznego, a także bogate zbiory kartograficzne, ikonograficzne i fotograficzne. Zbiory liczą ponad 25 kilometrów bieżących akt. W ciągu najbliższych 25 lat do archiwum trafi co najmniej 36 km akt z instytucji działających na terenie Krakowa i województwa małopolskiego.

 

Obok gromadzenia, opracowywania i udostępniania materiałów archiwalnych zadaniem Archiwum Narodowego w Krakowie jest nadzór nad powstawaniem i przechowywaniem dokumentacji oraz profilaktyka konserwatorska. Archiwum prowadzi także prace naukowe oraz wydawnicze w zakresie historii i archiwistyki, popularyzuje wiedzę o materiałach archiwalnych i archiwach oraz podejmuje aktywność edukacyjną i informacyjną.