fot. MKiDN
fot. MKiDN
O dziełach poddanych digitalizacji w kontekście praw autorskich mówił wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Paweł Lewandowski 2 marca 2017 r. podczas panelu dyskusyjnego towarzyszącego inauguracji projektu „Digitalizacja Polskiej Szkoły Telewizyjnej i Filmowej z Archiwum TVP S.A.”
Podczas panelu wiceminister pytany był m.in. o status dzieła poddanego digitalizacji - czy staje się ono nowym utworem i postprodukcją, czy nadal pozostaje tym samym. Paweł Lewandowski wyjaśnił, że digitalizacja powoduje zwielokrotnienie danego utworu, nie powstaje natomiast w jej wyniku nowe dzieło. Jednak na dokonanie digitalizacji konieczna jest zgoda uprawnionego. Wiceminister zaznaczył, że od tej zasady obowiązują pewne wyjątki, np. na wykonanie cyfrowej kopii utworu w przez osobę fizyczną w ramach jej użytku osobistego. Poza tym, instytucje oświatowe czy naukowe, a także biblioteki, muzea oraz archiwa, mogą digitalizować utwory znajdujące się w ich zbiorach w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony tych zbiorów.
Wiceminister podkreślił, że udostępnienie zdigitalizowanego utworu, np. poprzez jego nadanie albo zamieszczenie w internecie, wykracza ponad wspomniany przypadek dozwolonego użytku i wymaga zgody uprawnionego. „Podstawowym problemem przy eksploatacji zasobów archiwalnych w internecie jest to, czy nadawca publiczny – nawet jeśli był producentem danej audycji – posiada komplet praw uprawniających go do takiego korzystania” – mówił wiceminister Lewandowski. Dotyczy to zwłaszcza utworów wyprodukowanych na długo przed powstaniem technologii cyfrowej. Instrumentem, który może zostać wykorzystany do ułatwienia nadawcom uzupełnienia katalogu posiadanych przez siebie praw poprzez nabycie stosownych licencji, jest zbiorowy zarząd. Istotne jest tu zagwarantowanie pewności prawnej – zarówno po stronie nadawcy jak i organizacji zbiorowego zarządzania – że ta ostatnia jest uprawniona do udzielenia licencji niezależnie od tego, czy określone prawa zostały jej powierzone przez uprawnionego czy nie, a więc do udzielenia licencji z tzw. rozszerzonym skutkiem. „Tego rodzaju mechanizmy funkcjonują już z powodzeniem w innych państwach europejskich, w szczególności krajach skandynawskich” – zauważył wiceminister. Dodał, że MKiDN rozważa ich wprowadzenie w szerszym zakresie – obejmującym m.in. udostępnianie zasobów archiwalnych nadawców publicznych – także na gruncie polskich przepisów, przy okazji implementacji dyrektywy 2014/26/UE w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.
Ponad 800 materiałów TVP w wersji cyfrowej
2 marca 2017 r. Telewizja Polska zainaugurowała projekt „Digitalizacja Polskiej Szkoły Telewizyjnej i Filmowej z Archiwum TVP S.A.” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020. Dzięki temu ponad 800 tytułów filmów fabularnych, dokumentalnych, spektakli Teatru Telewizji, programów edukacyjnych i seriali zostanie zachowanych w wersji cyfrowej. Za trzy lata Telewizja Polska otworzy najbogatszą cyfrową bibliotekę z najciekawszymi archiwalnymi produkcjami telewizyjnymi.
Telewizja Polska jako jedyna instytucja na polskim rynku rekonstrukcji cyfrowej zajmuje się opracowywaniem materiałów na taśmie filmowej 16 mm i jako jedyna na polskim rynku posiada bogate i unikatowe zbiory audiowizualne. Znajdują się w nich filmy fabularne i dokumentalne, spektakle Teatru Telewizji, seriale, audycje edukacyjne, publicystyczne, rozrywkowe, informacyjne, sportowe, audycje dla dzieci i młodzieży oraz wiele innych. Są to zasoby stanowiące w dużej mierze dziedzictwo narodowe o wartości artystycznej, kulturowej i historycznej.