Wystawa obrazów z dawnej kolegiaty pw. św. Wawrzyńca w Żółkwi

06-10-2011

„Bitwę pod Wiedniem” oraz „ Bitwę pod Parkanami” można oglądać w Salach Redutowych Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie. Otwarcie wystawy przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego odbyło się 5 października br.

Obraz Bitwa pod Wiedniem w trakcie prac konserwatorskich
Obraz Bitwa pod Wiedniem w trakcie prac konserwatorskich 

Kolegiata pw. św. Wawrzyńca Diakona i Męczennika w Żółkwi pod Lwowem została wzniesiona w latach 1606-1618, jako fundacja hetmana Stanisława Żółkiewskiego. Za panowania Jana III Sobieskiego stała się ona miejscem wielu ważnych uroczystości państwowych i rodowym mauzoleum.

Miejsce szczególne w wyposażeniu wnętrz i programie ideowym kolegiaty w Żółkwi zajmowały cztery wielkoformatowe obrazy batalistyczne. Pierwszy z obrazów wykonany został (ok. 1620 r.) na polecenie hetmana Stanisława Żółkiewskiego, prawdopodobnie przez lwowskiego malarza, Szymona Boguszewicza i przedstawiał zwycięską Bitwę pod Kłuszynem. Dalsze trzy dzieła były fundacją króla Jana III. Obraz Bitwa pod Chocimiem powstał przy współudziale gdańskiego malarza Andrzeja Stecha (ok. 1679 r.), zaś Bitwa pod Wiedniem i Bitwa pod Parkanami namalowane zostały w latach 1693-95 przez wybitnego batalistę, Marcina Altomontego.

W latach 1946-1989 kościół żółkiewski pozostawał zamknięty dla kultu i pełnił funkcję magazynu. Efektem decyzji władz sowieckich była dewastacja świątyni, zniszczenie i rozproszenie większości cennego wyposażenia. W latach 60-80 XX w. żółkiewskie obrazy batalistyczne zostały przekazane do Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki (oddział w Olesku).

Strona polska od wielu lat podejmowała starania o uzyskanie zgody posiadacza obrazów, Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, na czasowy przewóz zabytków do Polski, celem poddania ich profesjonalnej konserwacji. Przeszło dwuletnie negocjacje prowadzone przez przedstawicieli MKiDN oraz Zamku Królewskiego w Warszawie, zakończyły się sukcesem pod koniec 2007 r. Zawarto wówczas umowę między Lwowską Narodową Galerią Sztuki a Zamkiem Królewskim w Warszawie. Zgodnie z jej zapisami, kompleksowe prace konserwatorskie i badawcze przy obrazach miały być przeprowadzone w Polsce przez zespół polskich i ukraińskich specjalistów.

Podpisanie porozumienia umożliwiło przewóz do Warszawy (grudzień 2007 r.) dwóch większych obrazów: Bitwy pod Wiedniem i Bitwy pod Parkanami (o wymiarach przeszło 65 m2 każdy) i rozpoczęcie zakrojonych na szeroką skalę prac konserwatorskich. Wieloletni projekt ich rewaloryzacji został sfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w łącznej kwocie 4,48 mln zł (równowartość ok. 1,5 mln USD). Jest to największy i najbardziej prestiżowy projekt z zakresu rewaloryzacji obiektów tzw. „wspólnego dziedzictwa kulturowego”, zrealizowany z udziałem partnerów ukraińskich.
Kompleksowe prace konserwatorskie przy obu monumentalnych obrazach (łącznie z restauracją i rekonstrukcją unikatowych ram) zostały zakończone w lipcu 2011 r. We wnętrzach Muzeum Teatralnego dzieła będą prezentowane do 23 października br.

Intencją strony polskiej jest powrót obydwu zakonserwowanych obrazów do kolegiaty pw. św. Wawrzyńca w Żółkwi.
 



powrót