Zmarła Teresa Torańska

Wybitna dziennikarka i pisarka zmarła 2.01. br. w Warszawie po długiej i  ciężkiej chorobie. Odeszła dzień po swoich 69. urodzinach.

Foto: PAP/Andrzej Rybczyński

Teresa Torańska urodziła się 1 stycznia w 1944 r. w Wołkowysku. Ukończyła prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 70. współpracowała z tygodnikiem "Kultura", później z paryską "Kulturą". Od 1985 r. mieszkała w Paryżu, następnie w Stanach Zjednoczonych. Publikowała między innymi w prasie zagranicznej ("Granta", "L'Osservatore Romano", nowojorski "Nowy Dziennik"). W latach 2000-2011 pracowała w "Dużym Formacie", reporterskim dodatku "Gazety Wyborczej". Od marca 2012 r. jej teksty ukazywały się w polskiej edycji "Newsweeka".

Była autorką słynnej, wydanej w drugim obiegu książki "Oni" (1985), zawierającej wywiady z byłymi komunistycznymi decydentami o ich roli w budowaniu PRL-u. Książkę przetłumaczono na kilkanaście języków. Otrzymała za nią Nagrodę Solidarności Pracowników Wydawnictw za najlepszą książkę polskiego autora wydaną w obiegu nieoficjalnym (1986) oraz Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego (2000).

Kontynuacją książki "Oni" był kolejny zbiór wywiadów "My" (1994). Złożyły się na nią m.in. rozmowy z Leszkiem Balcerowiczem, Janem Krzysztofem Bieleckim, Jarosławem Kaczyńskim, Wiktorem Kulerskim, Jackiem Merklem, Janem Rulewskim i Piotrem Szczepanikiem.

 W 2006 r. w książce "Byli" Teresa Torańska kontynuowała swoje rozmowy z komunistycznymi eksponentami władzy. Wśród jej interlokutorów znaleźli się gen. Wojciech Jaruzelski, rzecznik rządu w latach 1981-1989 Jerzy Urban, minister kultury Józef Tejchma oraz szef Urzędu do spraw Wyznań Kazimierz Kąkol.

 Kolejna książka -  "Są" z 2007 r. - to publikacja, w której autorka namówiła do zwierzeń między innymi Ewę Łętowską, Wandę Wiłkomirską, Michała Głowińskiego, Jana Nowaka Jeziorańskiego, Edmunda Wnuka-Lipińskiego. Opowiadają oni o tragicznych często przejściach osobistych, z którymi przyszło im sobie radzić.

W 2008 r. ukazała się książka "Jesteśmy. Rozstania '68", w której po 40 latach marcowi emigranci opowiadają o swoich doświadczeniach.

 "Śmierć spóźnia się o minutę" - to opublikowane w 2010 r. trzy rozmowy Teresy Torańskiej z Michałem Bristigerem, Michałem Głowińskim oraz Adamem Danielem Rotfeldem.

Teresa Torańska była autorką talk-show "Teraz Wy" w TVP 2 i cyklu programów telewizyjnych: "Powtórka z PRL-u" oraz "Władza". Była też współautorką filmów dokumentalnych, m.in. "Dworzec Gdański" (2007) i "Noc z generałem" (2004) - oba w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz, "Było i już" (2002) w reżyserii Feliksa Falka oraz filmu "Changing the guard" (1990), o początkach demokracji w Polsce, w reżyserii Petera Bate (dla BBC).

W 2001 r. Teresa Torańska została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.  Była również laureatką Nagrody im. Barbary Łopieńskiej za najlepszy wywiad prasowy.

na podst. culture.pl